woensdag 30 december 2015

Speerdistel


In de braakliggende stadstuin (een tuin omsloten door bebouwing) van één mijner zonen ligt de geweldige rozet van een Speerdistel. Meer als een meter in doorsnee. Dit rozet met wortel ontstaat het eerste groei-jaar, het komende, tweede , jaar groeit de plant de lucht in met stengels van meer als een meter en gaat bloeien. De Cirsium vulgare ( cirsium  is afkomstig van het Griekse kirsos, dat betekent gezwollen ader of spatader. Distels werden vroeger gebruikt als medicijn tegen deze aders. Vulgare is gewoon, algemeen) heeft de ergste stekels van alle distels. Hij heet niet voor niets Speerdistel. Hij komt eigenlijk overal voor, het minst nog op veen. Hij houdt van voedselrijke, wat zure grond. Vorst kan het rozet behoorlijk beschadigen, meestal wordt er dan een jaar later gebloeid.

dinsdag 29 december 2015

Muggenplaag ?


Niet alleen buiten heeft de natuur last van de warmte, ik vermoed dat ook binnenshuis sommige organismen  er "last" van hebben. Bijvoorbeeld de steekmuggen. Ze steken ook echt de laatste weken. Normaal is dat ze de beschutting opzoeken om de winter door te komen en niet steken, maar nu wordt ik regelmatig wakker met een jeukende plek, dus ik jaag op ze. Met een lange sok mep ik er op los. Er hangen al verschillende lijken aan de muur en het plafond. Vannacht voor het eerst geen gezoem en  gejeuk, maar dat kostte wel wat moeite: de hor weer in het venster en de deur angstvallig dicht houden. Dat leverde wat op.
Hun voortplantingsritme is van slag. In de zomer wordt een vrouwtje bevrucht en ze gaat dan op zoek naar rood bloed. Hierin  zitten eiwitten die ze nodig heeft voor de aanmaak van eitjes. Deze eitjes worden in stilstaand water gelegd maar dat hebben we niet. Dus vragen we ons voortdurend hoe ze binnenkomen.
De vooruitzichten wat betreft de kou zijn goed, waarschijnlijk gaat het wat vriezen en misschien sneeuwen. Hoera !
Een leuke website over steekmuggen is   http://www.wageningenur.nl/nl/Expertises-Dienstverlening/Leerstoelgroepen/Plantenwetenschappen/Laboratorium-voor-Entomologie-1/Welkom-op-Muggenradar.htm van de Wageningen Universiteit.
Voor de foto heb ik de hele dag naar de muren en de plafonds geloerd. Eindelijk zat er één niet te hoog. Om de mug van de zijkant te fotograferen leunde ik met de camera tegen de muur en moest met m'n linker oog scherpstellen.
EXIF: 1/60 sec.,  f 4, 100 mm., ISO 100

maandag 28 december 2015

Leeg en vol.

De ene dag heb je geen ganzen in een bepaalde polder, een paar dagen later zit het weer vol. Dat gebeurde de laatste dagen in mijn "achtertuin". Meestal hoef ik niet zover te rijden, ik duik Polder De Derde Bedijking in en ik ben een paar uur zoet. Meestal. 1e Kerstdag waren ze in geen velden en wegen te bekennen, vanochtend zaten er tussen de drie en de vierduizend Kolganzen met wat Toendrarietganzen, Grauwe Ganzen en enkele
 verdwaalde Brandganzen. Het zonnetje hielp later de ringen beter af te lezen. Molenland is dan een ere-tribune.
Al gauw had ik het echtpaar Kolgans GY4zwart en GY5zwart. GY kwam me bekend voor, vorige week bij de Roodhalssgans langs de Proostdijerdwarsweg ook een echtpaar met GY. Maar m'n aantekenboekje raadplegend ging het toen om GY1 en GY2. Beide echtparen geringd op 7-11-2013 in Eemnes in de Eempolder. Ook GR4zwart was daar geringd een paar dagen eerder op 30-10. De vierde halsring die ik vandaag aflas was PP3zwart. De ringplaats en datum waren nog niet ingevoerd. Jan Beekman heeft deze Kolgans al een paar keer in deze polder afgelezen. Honkvast dus.

 
Zoek de Kolgans met de halsring.

donderdag 24 december 2015

Hoezo te warm?

Zaterdag j.l.  stond in de Volkskrant een stukje over de natuur die zich vergiste door de te warme temperatuur van de hand van de "redacteur natuur" Caspar Janssen. Ik mag graag zijn artikelen lezen, hij geeft altijd veel informatie. Nu vergalopeerde hij zich met een paar voorbeelden: Er was een foto afgebeeld van de knoppen van een  Magnolia , uit de grootte zou moeten blijken dat dit niet normaal was.
Verderop in het artikel citeert hij iemand van het Sovon ( ja zeker) die beweert dat de Kieviten hier nog zijn vanwege de warmte.
Ik ben in de pen geklommen en heb een ingezonden stukje gestuurd, waarin ik vertelde dat elke winter onze  Magnoliaknoppen zo groot zijn. ( Zie foto). Ook in koude winters. En dat de Kieviten hier 's winters altijd zijn en pas met vorst vertrekken. ( Alhoewel ik ze in de Waverhoek ook wel eens met blote poten op het ijs heb zien staan) Het stukje werd dinsdag afgedrukt en ik kreeg later op de dag een brief van genoemde redacteur. Toch sympathiek dat ze persoonlijk reageren ( Goeie krant , daarom lees ik 'm ook). De fotograaf had opdracht gekregen om bloeiende planten en bomen te fotograferen. Blijkbaar is een redacteur niet verantwoordelijk voor de foto's bij z'n stukje. De ornitholoog van het Sovon was verkeerd geciteerd. Hij bedoelde dat er voor de Kievit nog geen reden was om zijn heil zuidelijker te zoeken omdat de vorst tot nu toe is uitgebleven.

Goede feestdagen gewenst, samen met de Uwen.



dinsdag 22 december 2015

2016 Jaar van de Kievit.

Eindelijk is het dan zover: de Kievit als vogel van het jaar. Wij weidevogelbeschermers roepen al jaren dat het slecht gaat met de Kievit, maar , pak weg tien jaar geleden werd er niet geluisterd en bleef de focus op de bescherming van de Grutto. De Kievit glipte tussen onze vingers door. Met beschermingsactiviteiten rond de Grutto was meer eer te behalen voor de landelijke instanties.
Zo kon het gebeuren dat in een tijdsbestek van ongeveer twintig jaar het aantal broedparen van de Kievit halveerde. Men schatte in 2013 dit aantal op 160- tot 240.000. Er komen steeds meer aanwijzingen dat er te weinig jonge Kieviten volwassen worden om de populatie op peil te houden. Dat zal veel te maken hebben met de moderne landbouwmethoden, maar m.i. ook met de steeds groter wordende populatie Buizerds en Kleine Mantelmeeuwen. Het maisveld dat ik een aantal jaren beheerde was met minstens tien uitgekomen Kievitsnesten  een "Tafeltje dekje" voor de aanwonende Buizerds.
Vogelbescherming en Sovon gaan de overleving van de jongen onderzoeken met behulp van o.a. vrijwilligers. Waarschijnlijk gaat onze IVNWeidevogelgroep meewerken.

maandag 21 december 2015

De Kloosterkolk


Als je aan het eind van de Botsholse Dwarsweg ("bij de paaltjes") bij de Grote Wije van de Botshol staat, zie je aan de overkant, een beetje naar rechts, de Kloosterkolk. Eigenlijk zie je alleen het geboomte erom heen. Botshol in zijn totaliteit is een belangrijk broedgebied voor vogels, ( op 5 april IVNlezing van Piet Heemskerk en Walter Büsse) de Kloosterkolk is voor de Botshol een heel belangrijke plek voor broedvogels, zo niet de belangrijkste. Op de foto de Aalscholverkolonie met op de meeste nesten al vogels . Deze foto is enkele jaren geleden genomen in de eerste week van januari. Dat komt dus vrijwel overeen met het beeld dat ik in m'n vorige blogje beschreef. Druk baltsende vogels.
Een andere belangrijke broedvogel is de Lepelaar. De laatste jaren varieert het aantal broedende paren tussen de 20 en de 30. De Heilige Ibis heeft enkele jaren tussen 2002 en 2010 met enkele paren gebroed, daarna zijn de vogels teruggevangen door  eigenaar Avifauna .
In de winter is  de Kloosterkolk één van de grootste slaapplaatsen voor de Grote Zilverreigers in deze contreien. Rond de honderd vogels slapen er in de bomen. De Zilvers die je 's morgens in polder Groot Mijdrecht ziet neerdalen komen allemaal uit de Kloosterkolk.

zaterdag 19 december 2015

Slaapplaats Ganzen

 Ik heb blijkbaar weer de smaak te pakken: vroeg opstaan en in het donker naar de plek waar je wilt zijn. Al de tweede keer deze week. Nu op pad naar de Waverhoek. Grote Zilverreigers slapen bij elkaar, ganzen ook. Per definitie op het water. Daar zijn ze gevrijwaard van roofdieren zoals de Vos. Als je ganzen op een slaapplaats wil tellen, bijvoorbeeld de Waverhoek,  moet je dat 's ochtends doen als ze opvliegen naar de foerageerweilanden. 's Avonds is het al donker als ze aankomen op de slaapplaats. Ik was eigenlijk net te laat. Ganzen zijn verschrikkelijk waakzaam en als ze op het punt staan om op te vliegen en er komt een auto zonder licht voorbij en die ook nog stopt, dan is één bangerik voldoende om alles op te laten vliegen. Dat gebeurde nu dus. Achteraan nog niet, maar een pas gestart vliegtuig deed de rest ook omhoog gaan. Snel tellen, eerst een klein groepje, dat afpassen op de rest en ik kwam uit op ongeveer 3500. Ondertussen was het wat lichter geworden.
Even later , ik stond bij de Grote Wije aan de koffie, liep de Ronde Hoep leeg. Waarschijnlijk werd er gejaagd. Nog eens 4 à 5.000 trokken Polder Groot Mijdrecht in. Straks even zoeken. Eerst de telescoop op de Aalscholverkolonie aan de overkant; veel nesten waren al bezet. Op sommige nesten werd met trillende vleugels gebaltst. In januari wordt er druk gebroed, nu, met dit zachte weer, zal ook dat eerder zijn.
Langs de Botsholse Dwarsweg en de 1e Velddwarsweg grote groepen Kolganzen, maar de afstand was te groot en het licht onvoldoende om halsringen te kunnen aflezen. Naar huis. In m'n "achtertuin"
 nog eens 500 Kollen en 300 Grauwe. Geen halsringen.
Om je een idee te geven hoe prachtig en indrukwekkend het opvliegen van ganzen is een foto uit de Waverhoek van een paar jaar geleden. De zon kwam net boven de horizon.

Goed weekeinde


donderdag 17 december 2015

Sneeuwbessen


Als je de Sneeuwbes ziet snap je ook z'n naam: witte sponsachtige vruchten. Het is een Kamperfoelie-achtige en wordt gerekend tot de Stinsenplanten. Ingevoerd dus door landgoedbezitters die van vreemde , exotische planten hielden. De bes is giftig, vooral voor insecten, niet voor vogels. Maar gezien de hoeveelheid Sneeuwbessen, die ik overal nog zie, is het geen lekkernij voor ze. De bes is giftig door de saponinen, ook wel zeepstoffen genoemd. Bij het ouder worden verrotten de bessen. Zie foto.
Vroeger als jongentjes maakten we de buurt onveilig door met een stuk plastic elektriciteitspijp pijlen van van papier weg te schieten, maar ook Sneeuwbessen.  Ze kwamen niet hard aan, daarvoor zijn ze te zacht.
Indianen in Noord-Amerika gebruikten de bladeren om een smeerseltje te maken waarmee ze wonden ontsmetten. Anderen maakten er thee van en dronken het om geslachtsziekten te bestrijden.

woensdag 16 december 2015

Slaapplaats Grote Zilverreigers Oortjespad.


Gister kondigde ik al aan dat ik vandaag over Grote Zilverreigers zou schrijven. Welnu, de Roodhalsgans van gister heeft meerdere vogelaars op de been gebracht en is een aantal  malen waargenomen. Zie de website van Waarneming.nl. Zoals ik al vermeldde was ik in het donker bij het Oortjespad. Reden: al een aantal jaren worden in ons land de Grote Zilverreigers geteld op de slaapplaatsen. Dit soort reiger, die steeds vaker in ons land overwintert, heeft als gewoonte 's nachts een gezamenlijke slaapplaats op te zoeken. Dat is lekker veilig.  Een aantal jaren terug telden leden van onze  IVNVogelwerkgroep deze slaapplaatsen drie keer per winter. Gerard Vis schrijft er al over in ons IVNblad RondUit no. 1/2015. Er waren toen slaapplaatsen o.a. in de Gagel, de putten aan het begin van de Hoge Dijk bij De Hoef, in de Nieuwkoopse Plassen bij het Noordse Dorp en in het plasje van het Oortjespad. Hij vergeet erbij te vertellen dat een omwonende tussen Woerdense Verlaat en Noordse Dorp zo'n medelijden had met de in de vrieskou tellende vogelaars,  dat ze pannenkoeken ging bakken.
De telling werd de laatste jaren om allerlei redenen niet meer gedaan. IVNNieuwkoop telt bij het Noordse Dorp, voor de rest niet meer. Ik ben weer eens op het Oortjespad gaan kijken en zag ze weer zitten in de ochtendschemer: zesenzestig (66). Nog steeds een behoorlijk aantal ( In de Kloosterkolk van de Botshol zaten vroeger wel eens 100). Waarom 's ochtends? Grote Zilverreigers wachten tot het ochtendgloren voor ze vertrekken. Je hebt dan veel meer overzicht over het aantal. 's Avonds is het bijna geheel donker als ze binnenvallen, dus geef ik de voorkeur aan de ochtend. De foto is in het donker genomen met een sluitertijd van 5 seconden. Dat was om plm. 7.45 en om 8.15 waren ze vertrokken naar hun weilanden om te eten.
Op de foto is het eigenlijk wat te licht, in werkelijkheid was het nog donker.

P.S.1 Desgevraagd beaamde Tijs van de Berg de slaapplaats van ganzen op de Haarrijnse Plas. Ik kreeg gelijk.

P.S.2 17.30 uur: Terwijl de heren politici dineren en zich moed indrinken voor het avond/nachtelijk debat over de Teevendeal, schrijf ik dit logje. Geen tijd voor meer informatie over de landelijke winterpopulatie van de Grote Zilverreiger. Dat houden jullie tegoed.

dinsdag 15 december 2015

Krent in de pap: een Roodhalsgans

Vanochtend ging ik in het donker op pad. Meestal is het al behoorlijk licht als ik vertrek, dan zijn de vogels beter zichtbaar, maar nu moest ik in het donker aankomen bij het Oortjespad waar de Grote Zilverreigers een slaapplaats hebben, tenminste dat was een aantal jaren geleden zo. Morgen bericht ik hierover, ik laat nu de actualiteit voorgaan.
Op de terugweg kwam ik langs de Gagelweg, ik heb even een kop koffie gedronken en heb de ganzen afgewacht die misschien hier zouden foerageren. Al gauw kwamen grote groepen aanvliegen uit hun slaapplaats, dat bijna per definitie water is, nota bene uit het zuidoosten! Welke plas licht in die richting? Ik kom dan uit op de Haarrijnse Plas, de nieuwgegraven plas bij Haarzuilens. Tijs eens vragen, hij woont in de buurt. Helaas streken ze  ver van de weg neer en aflezen van halsringen was onmogelijk. Dus op naar huis. Zoals meestal, ergens onderweg zijn ganzen. Ook nu weer. Langs Molenland in het land van boer Peek. Weer te ver weg zaten duizenden, minstens drie, in de richting van het aarzelend opkomende zonnetje. Naar huis.
Ik had net de laptop geopend om de foto's van het Oortjespad te bekijken of de telefoon ging: met Tijs. Of ik interesse had in een Roodhalsgans? Natuurlijk, waar sta je?  Proostdijerdwarsweg west. Ik direct de auto in met telescoop en telelens.
Tijs was druk aan het kijken, de groep met de Roodhals was verderop gevlogen. Zoeken. En we vonden het prachtige beest, eigenlijk de mooiste gekleurde gans. Vrij zeldzaam, de meeste overwinteren in Oost-Europa bij  bijvoorbeeld de Zwarte Zee. Maar er zijn altijd een paar die Westelijker vliegen. Zo ook deze. Ze worden altijd vermeld op de website van Dutch Birding met zeldzame vogels. Een foto zat er niet in , de afstand was te groot. Daarom hieronder een archieffoto genomen en paar jaar terug aan de oostelijke Proostdijerdwarsweg.
Verder in de groep Kolganzen na veel zoeken de halsringen FTRzwart en het echtpaar GY1 en GY2zwart.
Roodhalsgans met Kolgans


maandag 14 december 2015

Spreeuwenwolk

De vandaag geplaatste kopfoto laat een stukje van een Spreeuwenwolk zien. Niet de befaamde najaarswolk, die indrukwekkende vliegbeelden laat zien voor het slapen gaan, maar gewoon een groep Spreeuwen die van het ene weiland naar het andere vliegt om te foerageren. Slechts een paar minuten zoeken ze naar voedsel en dan vliegen ze weer op om naar het volgende perceel te gaan. Deze groep kreeg ik met de camera te pakken toen ze de Gagelweg overstaken. Ook in deze mini- wolk geen botsingen , allemaal dezelfde kant op. De vogelkundigen weten nog steeds niet alles over deze vliegkunst. Wel weten ze, door computeranimaties, dat de vogels zich bij het vliegen  richten op de dichtstbijvliegende collega's. Daar kijken ze naar  bij het bepalen van de richting. Ze vliegen gemiddeld  met een meter tussenruimte. Vaak strijken ze ook tussen  ganzen neer en zoeken daar hun voedsel. De ganzen zijn dan bij het aanvliegen toch wel een beetje bang en hollen een stukje verder. Opvliegen door Spreeuwen doen ze niet.
Doe eens een poging het aantal Spreeuwen op de foto te schatten. Ik kom op ongeveer driehonderd.

zaterdag 12 december 2015

Groenlingen in de tuin

Ik hoorde ze eerder dan dat ik ze zag,  Groenlingen. Na wat zoeken zaten ze achter in de tuin, een paartje. Wij hebben geen Rozenbottels, zodat ze maar korte tijd te zien waren. Te kort om snel de camera te pakken. Ze hebben de zonnepitten op de grond nog niet ontdekt. Op deze foto van Cees Willemsen staat een mannetje. Het vrouwtje is wat minder groen gekleurd. Vooral als ze vliegen zie je hoe groen ze zijn.
Deze oorspronkelijke bosvogel is een cultuurvolger, de soort is ook in de bebouwing een bekende verschijning, als er maar genoeg struiken en kleine bomen staan. Ringmussen en Putters zijn wat algemener.
De grote snavel dient om de zaden uit een Rozenbottel te kraken, dit doen ze "binnensmonds". Door het zaad in de snavel te trillen breekt de zaadhuid open en kan de vrucht doorgeslikt worden.
De Groenling is een jaarvogel,d.w.z. is het gehele jaar aanwezig. Als broedvogel, maar ook als wintergast. Onze populatie wordt in de winter aangevuld met vogels uit noordelijke streken, zodat ze wat talrijker lijken.

Goed weekeinde.

donderdag 10 december 2015

Pootringen bij Grote Zilverreigers.


De afgelopen dagen eens extra gelet op de Grote Zilverreigers. Ook zij kunnen gekleurde pootringen hebben. Deze reigers zijn dan afkomstig uit Frankrijk en/of Hongarije waar een ringproject gaande is. Binnen een paar uur had ik in een snel rondje Ronde Venen 12 vogels, waarvan geen met pootringen. Alleen vogels waarvan de poten zichtbaar waren heb ik gescreend. Vaak staan Grote Zilvers langs de kant van de sloot en zie je geen poten.
Langs de 1e Velddwarsweg ook een Zilver, die, net als de vorige keer hier, bleef staan. Ook toen de auto stopte. Normaal vliegen ze altijd weg, zelfs bij het minderen van de snelheid. Deze niet. Hij/zij blijft staan en gaat z'n gang. Poetsen. Nu en dan een blik in mijn richting werpend, maar hij/zij peinsde er niet over om voor mij op de vlucht te gaan.
Oorzaak: mutatie in het "vluchtgen"?
Waarnemingen van Grote Zilvers met gekleurde pootringen worden graag ontvangen.

woensdag 9 december 2015

Rode Hazelaar


Rode Hazelaar: ook de katjes van deze cultivar zijn rood. Verder als een gewone Hazelaar, de mannelijke bloemen worden in het najaar gevormd en in januari/februari komen de rode vrouwelijke bloempjes als een paar kleine stekeltjes bij de aanzet van de bloemstelen aan de tak te voorschijn om het stuifmeel op te vangen. Dan pas bloeien de katjes. Nou ja pas, het is toch best vroeg.

dinsdag 8 december 2015

Nachthok


Ons nestkastje wordt in de winter vaak gebruikt als nachthok(je) voor een Koolmees. Soms komt het paartje  naar de boom, de ene Koolmees aarzelt een poos,verkent de omgeving of de kust veilig is, wipt dan steeds dichterbij en plotsklaps gaat íe naar binnen. De ander verdwijnt  en gaat naar een eigen onderkomen. In het verleden heb ik wel eens meegemaakt dat 's morgens de partner eerder op was en in onze boom roepend liet horen dat ze/hij er was. Een paar tellen later kwam "onze" Koolmees naar buiten.
Vandaag ging de Koolmees op plm. 16.45 naar binnen. Morgenochtend rond 8.00 uur komt de mees weer naar buiten en heeft dus ruim 15 uur geslapen! Lange nachten, maar het zal wel nodig zijn.
De foto is onscherp doordat ik in het bijna donker moest scherpstellen. Vanavond maar weer eens wat literatuur raadplegen. Verder met telelens op statief, draadontspanner en flitser.

maandag 7 december 2015

Invloed van een straatlantaarn.


De meeste bomen zijn kaal, behalve dan de groenblijvende zoals Laurier, Hulst en Klimop. Deze Boomhazelaar, bij ons op het parkeerpleintje, laat elk najaar prachtig de invloed zien van een straatlantaarn op de bladval. In een krans rond de lichtbron zitten de bladeren nog aan de boom. Ze krijgen langer licht en kunnen daardoor langer assimileren ( dit noemen we ook wel fotosynthese). Hierdoor worden langer bouwstoffen en brandstoffen gevormd.
Met lichtschema's  kunnen kwekers  behoorlijk de plantengroei beinvloeden, bijvoorbeeld om met Kerst Kerstrozen te hebben.
De Boomhazelaar zit verder stikvol met katjes die binnenkort zullen gaan bloeien, Dan worden de auto's eronder  weer geel van het stuifmeel

vrijdag 4 december 2015

Rietganzen.


De kaas was op, dus even naar Demmerik. Misschien wel ver weg om kaas te halen maar het loont de moeite. Wel eens Vinkethaler van Leon en Annie geproefd? Die haalt volgende week niet. Op de terugweg toch even hier en daar naar ganzen gezocht, uiteraard bijna, vond ik ze langs Molenland. Een uithoek van m'n achtertuin. Zon in de rug en je staat hoog. BZ4zwart had ik vrij snel, maar Z35 ( of 55) gaf meer moeite. Volgens m'n indrukken was het een 3. Bleek later bij het invoeren te kloppen want Kees Janmaat had een uur eerder deze twee, misschien wel meer, Kees ziet altijd veel, ook afgelezen. Z35zwart is in 2000 geringd als volwassen vrouwtje en draait dus al meer dan 15 jaar mee. Een oudje.
Wat verder opviel waren de vele Toendrarietganzen. ( Zie archieffoto) Ze zijn hier in de omgeving van de slaapplaats op de Nieuwkoopse Plassen al jaren wintergast, ook toen de Groene Jonker bij Zevenhoven nog niet bestond. Heeft geen zwarte buikstrepen en de snavel is zwart-roze gekleurd. Er zijn ook Taigarietganzen, maar worden niet vaak waargenomen. Schijnt nogal moeilijk met zekerheid te determineren.

Goed weekeinde.


donderdag 3 december 2015

Bloemskelet


De meeste struiken en bomen zijn bladerloos en  bijna alle bloemen zijn verdwenen, behalve o.a. de Hortensia's. Zij zijn nog aan het wegrotten, door een sterk bloemskelet duurt het weken, zo niet maanden voordat ze verdwenen zijn. Hier het restant van een bloemetje van de Pluimhortensia ( Schapekop). Het zachte vulweefsel is  bij dit bloemblaadje opgegeten door schimmels en bacterien. Net als bij een gewoon loofblad is hier ook sprake van een skelet. De nerven. Hierdoor heen lopen de transportvaten. We zien zelfs een paar hoofdnerven.
In de plantenanatomie zijn de bloembladen gemetamorfoseerde loofbladeren. Bij sommige planten zie je langs de stengel in de richting van de bloem de loofbladeren langzaam reduceren tot bloembladeren. De beschermende functie neemt het dan over van de assimilatiefunctie. Weer een stap verder is het ontstaan van de kelk- en de kroonbladeren. Maar wel met een skelet.


woensdag 2 december 2015

Tafeleenden tellen


Je hebt duikeenden en grondeleenden. Bijvoorbeeld de Wilde Eend en de Pijlstaart zijn grondeleenden, de Kuifeend en de Tafeleend (zie foto) zijn duikeenden. Grondelen is voedsel zoeken met de kop en het voorste deel van de romp onder water, de achterkant steekt omhoog boven water. Al tastend met de supergevoelige snavel wordt het voedsel op de bodem gezocht. Ook de duikeenden tasten met de snavel maar verdwijnen geheel onder water om bij de bodem te komen. In ondiep water , zoals de Waverhoek, zul je dan ook  vooral grondeleenden tegenkomen. Op de Grote Wije van Botshol Tafeleenden en Kuifeenden.
Vandaag aandacht voor een oproep van het SOVON m.b.t. de Tafeleenden. Deze prachtig gekleurde eend ( ♂ ) met roodbruine kop, grijs middenstuk en zwarte aarsstreek, is al jaren bezig met een gestage teruggang van het aantal. Door o.a. een nauwkeuriger notatie van aantallen en geslachten in een groep hoopt men daar meer van te weten komen. Op de website van SOVON wordt uitgelegd hoe men moet noteren en hoe deze resultaten door te geven.www.sovon.nl/nl/actueel/nieuws/tafeleenden-mannen-en-vrouwen-tellen
Vrouwtjes Tafeleenden zijn net zo saai gekleurd als alle andere op de grond broedende eenden. Bruinachtig.

dinsdag 1 december 2015

Baardman


Ik ging voor de Dwerggans, maar ik kwam thuis met een andere wenssoort van me: de Baardman. Al enkele weken wordt er een Dwerggans met pootringen in de Waverhoek waargenomen, dus na de vakantiedagen direct er even naar toe. Misschien zit 'ie er nog. Ik ben heel rustig over het wandelpad gegaan, steeds stukjes bij beetjes. De ganzen vliegen meestal op, nu zwommen ze langzaam weg. Maar hoe ik ook zocht, geen Dwerggans. Ik ben tot de Botsholse Dijk gelopen, maar nergens het eigenwijze, wat omhoog gestoken koppie met de goudomrande ogen gezien. Ook het geluid niet gehoord. Dat lijkt op het geluid van een Kolgans maar is drie lettergrepig i.p.v. twee.
Ondertussen waren er zat andere vogels waar te nemen en te tellen. Honderden Wintertalingen, misschien zit er wel een Amerikaanse Wintertaling tussen. Ik kreeg de kans niet om er naar te kijken want op drie verschillende plaatsen hoorde ik de Baardman. Die zou ik zo graag nog een keer goed voor de lens hebben. Op meerdere plaatsen geduldig gewacht tot ze een keer in het riet omhoog kwamen. Maar niks dus. Ik was al weer op weg naar de parkeerplaats toen het me toch nog lukte. Het was wel een kwestie van seconden. Had nauwelijks tijd om scherp te stellen en de vogel er beter op te krijgen. Thuis gekomen bleek er op enkele foto's een Baardman te zien. Weliswaar niet overduidelijk maar de baard (Mannetje, vrouwtje heeft geen baard) is zichtbaar.
Ze zitten er nu al enkele maanden, misschien overwinteren ze hier. Een strenge winter is desastreus voor ze. Het zou me niet verbazen als er in de Waverhoek en/of de Botshol gebroed wordt.

maandag 30 november 2015

Alweer ganzen.


Zo, Sneuper is weer terug in de polder. Gister was het ook in Zuid-Limburg slecht weer, we zijn de deur niet uitgeweest en vandaag was het thuis ook huilen met de lamp uit. Het was dus op de laatste vakantiedag binnenblijven, maar ik heb me geen minuut verveeld. De hele dag met ganzen bezig geweest. En dat in Zuid-Limburg! Als je daar naar toe gaat denk je op vogelgebied aan Zwarte Specht ( heb ik gehoord), Groene Specht ( zat op de dakgoot van de buren) Kortsnavelboomkruiper, Waterspreeuwen, misschien een late Kraanvogel, maar aan ganzen? Toch is het zo. In de loop van de week wat Grote Canadese Ganzen gezien en gisterochtend zat een hele klub op het maisveld tegenover ons onderkomen. Op gepaste afstand. Met telelens en digiscoping gefotografeerd.                                                                                               Nota bene toen kwam ook nog de klapper: 35 Brandganzen! Wat doen die hier? Vreten genoeg, mais, maar waar slapen ze? Weet ik nog niet. Ik zette de waarneming op waarneming.nl plus een foto. Het duurde even maar toen kwam er reactie van een moderator van waarneming.nl: op de foto stond in het midden een bastaard! Een Hutchinson Kleine Canadese Gans x Brandgans. ( zie foto) .  Niet opgemerkt, zoveel bastaarden zien we hier niet. Ik ben er daar op gaan letten en gister had ik denk al een heel gezinnnetje Brandgans x Kolgans met drie jongen.
Ik heb informatie gevraagd bij mijn bron in Friesland, Jan Kramer, en die heeft in de ontwerp-Vogelatlas gekeken naar de blokken in Limburg waar ganzen waren waargenomen. Hij was verbaasd over zoveel bezette blokken. Heel Zuid-Limburg was bezet met Grote Kanadezen en de Brandjes zaten alleen in de bovenste helft van Limburg. Ik denk dat de Maas voor hen fungeert als slaapplaats.
Morgen de polder in.

donderdag 26 november 2015

Maretak, Mistletoe, Vogellijm



Nee, geen vogelnest, geen heksenbezem maar een Maretak. Ook wel Vogellijm genoemd. Altijd als ik in Zuid Limburg kom ben  ik verbaasd over de bomen, vooral populieren,  die vol zitten met deze bollen. Het lijken wel kerstbomen met kerstballen. Vooral in de winter opvallend als de bomen kaal zijn. Ze komen niet bij ons voor, tenminste ik heb er nog nooit één gezien. Als je de Atlasblokken op de Floron-website bekijkt zie je dat er ook in de rest van ons land hier en daar groeiplaatsen zijn , maar zeer verspreid. Terwijl heel de zuidelijke helft van Limburg bedekt is.
De Maretak ( Mistletoe) is een halfparasiet, d.w.z. de groene plant krijgt ( "steelt") de voedingszouten en water van de gastboom. Hij heeft bladgroen en kan dus zijn eigen glucose maken.
De naam Vogellijm zegt het meeste over de verspreidingsmethode: de mooie witte bessen worden door vogels meegenomen en gegeten in een vork van een boom verderop. De pit blijft over met een restant slijmerig vruchtvlees en blijft achter. Het volgende seizoen loopt de pit uit en de hoofdwortel boort zich door de schors naar de houtvaten waardoor water met zouten wordt vervoerd. Hierdoor kan de kiemplant groeien en vormt elk jaar meer blaadjes.
De Maretak zit vooral in populieren, meidoorns en appelbomen. Op eiken niet.
De plant speelt al eeuwen lang een rol in de volkscultuur: een bosje werd in de stallen gehangen om het vee te vrijwaren van ziektes;  bij de Germanen was de Maretak een heilige plant en werd gebruikt bij de vruchtbaarheidsrituelen; iedereen weet dat je met Kerst onder een bosje Maretak straffeloos een dame mag kussen; in de kruidengeneeskunde wordt de plant medicinale eigenschappen toegedacht; enz. enz..

woensdag 25 november 2015

Roeken



Het stikt hier van de Zwarte Kraaien. Vanochtend , het was net licht, zaten er op een nabij gelegen geoogst maisveld zo'n 120. Ze doen zich te goed  aan de gemorste maiskorrels, net zoals de Postduiven van de plaatselijke duivenhouder en een enkele Holenduif.
Ik dacht dat het Zwarte Kraaien waren, maar toen ik de telescoop erop zette bleken het Roeken te zijn. Herkenbaar aan de grijze veerloze snavelwortel en de losse afhangende buikveren.  De Roek komt in Oost- Nederland nog vrij veel voor maar is in het Groene Hart behoorlijk in aantal achteruit gegaan. Ik kan me nog herinneren dat ze in de bomen tussen de afslag naar Vinkeveen en de A2 een kolonie hadden. Later is die kolonie , door de vergroting van de afslagen, verhuisd naar de bomen langs de A2 bij Abcoude. Of deze kolonie er nu nog is weet ik niet.
De foto is genomen met de vogels in een miezerig motregenbuitje, en toch weer de bewegingsonscherpte, hoewel ik de telelens op het statief had gezet. Vandaar de slechte foto.

dinsdag 24 november 2015

Grote Canadese Ganzen.


In plaats van 5 meter onder NAP zitten we sinds gister zo'n 200 meter erboven. We hebben de polder even achter ons gelaten om een paar dagen te verblijven in het hoogste dorp van Nederland. Even een andere omgeving. Des te meer genieten we straks weer van het vlakke Groene Hart. Voor het fraaie weer hoef je het niet te doen: momenteel sneeuwt het hier. Helaas blijft het niet liggen, daarvoor is het te dun. Vanmiddag hebben we wat haarspeldbochten geoefend, we waren onderweg.  Het landschap is grauw en heeft nu niks aanlokkelijks met die harde wind. Dus maar terug naar ons onderkomen.                                                                                                                                           Ik had net de telescoop op het statief gezet om het Duitse dorp aan de overkant van het dal te begluren toen ik een groepje vliegende vogels in beeld kreeg die me heel bekend voorkwam maar ik hier helemaal niet verwachtte. Telescoop erop en ondanks de stuivende sneeuw kreeg ik drie Grote Canadese Ganzen in het vizier. Canadezen hier!? Gras om te foerageren genoeg, maar waar slapen ze? Hier zijn geen plassen, nauwelijks sloten. Alleen wat beken en riviertjes. Misschien waren ze op doortrek.
De archieffoto is van Cees Willemsen.

vrijdag 20 november 2015

Rust.


Dit is ook het Groene Hart. Een indrukwekkende rust. En mooi!!

Goed weekeinde.

donderdag 19 november 2015

Waar blijft de Azolla?


Waar blijft de Azolla? Ik let er al weken op, maar nog geen Azolla gezien. Dit plantje, ook wel Kroosvaren genoemd, is op een aantal sloten in onze polders in het najaar  de opvolger van het kroos. Op de foto één plantje op mijn handpalm. Deze foto is genomen op 2 november (2007)  langs de Gagelweg. We zijn nu bijna een maand verder en geen Azolla. Misschien kijk ik er overheen. Het is eerst groen en dan na een paar weken wordt het roder en roder. De hele sloot is rood.
Het is een varen uit de Vlotvarenfamilie. Hoewel er fossielen van zijn gevonden denkt men dat hij is "ingevoerd" vanuit warmere delen van Noord- en Zuid-Amerika. Het plantje is éénjarig en plant zich voort d.m.v. sporen die in doosjes onder de blaadjes zitten. Ik heb geen idee waardoor de sloten nog niet rood zijn van de Azolla.

woensdag 18 november 2015

Onze Nationale Vogel : de Grutto


Van de in totaal 41.669  stemmen werden er bij de Verkiezingen van de Nationale Vogel plm. 10.000 stemmen uitgebracht op de Grutto ( Limosa limosa)!! Dit werd gisteravond bekend gemaakt tijdens een uitzending van het programma Vroege Vogels . Deze verkiezing werd in samenwerking met Vogelbeschermig Nederland georganiseerd. Tweede werd de Merel ( nationale vogel van Zweden) en derde de Huismus ( nog statenloos, bij mijn weten).
Veel landen hebben een Nationale Vogel: de Verenigde Staten van Amerika hebben de Amerikaanse Zeearend, de Nieuw Zeelanders de Kiwi, Israel heeft de Hop en bijvoorbeeld de Britten koesteren de Roodborst.
Het wrange aan deze verkiezing van de Grutto is dat de soort schrikbarend achteruit gaat in aantal, dit jaar weer minder broedgevallen met zo'n 4000 jongen. In 1960 was de Grutto nog een algemene broedvogel met plm. 120.000 broedparen, dit jaar waren het minder dan 30.000. De resultaten van onze weidevogelgroep IVN De Ronde Venen & Uithoorn komen met deze achteruitgang  overeen. In het voorjaar wil ik daar met een artikeltje in het IVNblad RondUit op terug komen.
Momenteel zijn de Grutto's in West Afrika of in Portugal.
( Foto genomen in polder Demmerik op 5 mei 2010. EXIF-gegevens: sluitersnelheid 1/500 sec.; F 7,1; br. 243; iso 160. Bewerkt en gecropt, geresized)


dinsdag 17 november 2015

Kaapse Casarca's


Hoeveel schapen zouden hier werkelijk over de dam zijn gegaan? Misschien heeft alleen de eerste een poging gewaagd. Gagelweg.

P.S.  Van Kees Janmaat kreeg ik een mailtje met een opmerking over de Casarca's van vorige week vrijdag de 13e. Dit zijn geen gewone ( Tadorna ferriginea) maar Kaapse ( Tadorna cana). Stom, de grijze strepen op de kop hadden alarmbellen moeten laten rinkelen en dan had ik Wildfowl, een boek met alle eenden, zwanen en ganzen op de wereld, gepakt. Vergeleken met de foto's in dat boek hebben ze minder grijs op de kop, maar ik ga onmiddellijk accoord. Ze zijn wel vaker waargenomen in deze polder. Dus escape's ( ontsnapte vogels). Kees  bedankt.

maandag 16 november 2015

Storm(meeuw)


Vorige week dinsdag kondigde ik al aan dat er harde wind op komst was. Ik keek niet naar het weerbericht, maar naar de Stormmeeuwen op de weilanden. Het klopte precies: de laatste dagen meer wind, dus ook meer meeuwen op de weilanden. Zie foto, genomen vanmorgen in m'n "achtertuin" langs de Oosterlandweg. Omdat ze zo opvallend op één perceel zaten dacht ik eerst dat de boer had gegierd, komen ze ook altijd op af. Dat zijn dan vooral Kokmeeuwen en dit zijn Stormmeeuwen. Grote groepen zwierven al het hele weekend rond. Normaal zit deze soort 's winters in de kustgebieden en op de Noordzee. Door een naderend lage luchtdruk gebied "weten" ze dat ze het binnenland moeten opzoeken. Blijkbaar kunnen ze luchtdruk waarnemen.
Een paar percelen eerder zaten ruim 600 Kolganzen . Eén halsring afgelezen: KA9zwart. Op 20-12-13 geringd in Rottum, gemeente Skarsterlân, als volwassen vrouwtje. Nog niet eerder hier afgelezen, wel in Friesland en Noord-Duitsland. Ook een keer in Driebruggen, bij de Reeuwijkse Plassen,  door Kees Janmaat.

vrijdag 13 november 2015

Casarca's


Na het bezoek aan de Faunapassage gisterochtend ging ik toch maar even naar de Waverhoek, je weet maar nooit wat je tegen komt. Onderweg nauwelijks ganzen, waar die zitten? Daar kwam ik achter toen ik op de Botsholse Dwarsweg een helicopter boven de Ronde Hoep zag vliegen. Ganzen zijn als de dood voor een helicopter en komen gegarandeerd omhoog. Wat bleek? Ze zaten in de Ronde Hoep. Doordat ze opvlogen zag ik de duizenden Kollen . Meestal gaan ze na een paar minuten vliegen weer op ongeveer dezelfde plek zitten. Dus, ik kon het niet laten, ging ik toch even kijken. Ze zaten niet ongunstig, wel behoorlijk ver weg. Maar door de zon erop en met wat inzoomen kon ik ze redelijk zien. Drie halsringen afgelezen: YRAzwart, een oude bekende, ver weg. Kostte veel moeite, wel een kwartier bezig geweest om een idee te krijgen welke Kolgans het was. Verder echtpaar BA1 en BA4, vrij vooraan. Eerst kijk je erover heen of ze staan met de kont naar je toe. Maar er komt een ogenblik dat ze goed zichtbaar zijn. Ze hadden geen jongen.
Toen naar huis. Onderweg langs de Hoofdweg, een stuk voor de kruising met de Proostdijerdwarweg een paartje Casarca's op de wal. Stop! Achteruit. Dit is een redelijk zeldzame grote eend. Zie je niet zo vaak. Raampje open en snel fotograferen. Stel je voor dat ze weg vlogen. Ze waren wel erg tam. Klopt dit wel? Thuis gekomen de foto's bekeken. De minst slechte wat bewerkt, maar op een slechtere foto lijkt het wel of de rechter vogel een ring draagt en volierevogels dragen een ring. Ik vermoed dat het gewoon twee vogels uit zo'n vogelverzameling zijn. Kan best, er zijn minstens twee volierehouders in deze polder. Simon is er één van, spreek 'm regelmatig. Zal hem eens vragen of íe twee Casarca's mist.

donderdag 12 november 2015

Faunapassage Enschedeweg.



Ik was er nog nooit geweest, hoewel de Faunapassage in de Ingenieur Enschedeweg al weer een poos klaar is en ik er regelmatig overheen gereden ben. Deze brug met allerlei natuurvriendelijke voorzieningen is in de plaats gekomen van de brug die er al sinds mensenheugenis  lag. Hij diende vroeger om de vaarboeren met hun pramen vol hooi door te laten. Daarom was hij ook zo hoog. In het kader van de Ecologische Hoofd Structuur vormt deze passage onderdeel van de verbinding tussen de Nieuwkoopse Plassen en de Vinkeveense Plassen. Deze EHS is bedoeld om bijvoorbeeld de Visotter, de Ringslang en Noordse Woelmuis een tracé te bieden waarlangs ze kunnen migreren van de  ene naar de andere plas. Op den duur ligt er over heel Nederland een netwerk van EHSverbindingen, is de bedoeling, echter de financiering zou wel eens een remmende factor kunnen zijn. In ieder geval is er enorm veel werk verricht door de aannemer door hier een degelijke brug neer te zetten  met verder een stobbenveld en een behoorlijke poel bedoeld voor slangen en amfibiën. (zie foto).












Poel met deels een walkant van rotsblokken, goed voor reptielen en amfibiën .


Onder de brug , half water en half land. Met stobben. Er kunnen schotten geplaatst worden om een teveel aan water tegen te houden.

woensdag 11 november 2015

Hakken.


Vorige week donderdag schreef ik over een Pimpelmees, die op zoek was naar zaden aan een plant, vandaag heb ik een Koolmees die vrij snel in de gaten had dat ik voer (zaden) had gestrooid. Voor het eerst deze herfst. Het duurt meestal een paar dagen voordat iedereen er weer is. Vandaag al een paartje Koolmezen, Pimpelmezen, twee Huismussen (lange tijd niet gezien), een Ringmus, een Spreeuw, een paartje Eksters ( is het je al opgevallen dat de Eksternesten weer zichtbaar zijn?), een paartje Turkse Tortels en een Roodborst. Niet gek voor zo'n eerste dag. Het wordt nog veel drukker.
Mezen foerageren heel snel: ze nemen bijna een duikvlucht, grijpen met de snavel  een zaad en vliegen met het zaad de boom in. Meestal de Lijsterbes, dichtbij de achtergevel. Daar wordt het zaad "geschild" en de inhoud opgegeten. Op de foto een Koolmees die het zaad, ik denk een zonnepit, met beide pootjes vastklemt. Vaak hoor je ze hakken. Het koppie gaat razendsnel heen en weer.Als een specht.
Zo lang het niet kouder wordt, voer ik maar één keer op een dag. 's Winters 2x. Vogels moeten hard stoken om het warm te houden, dus veel eten.

dinsdag 10 november 2015

De lucht brak....



De lucht brak boven Vinkeveen en geweldige lichtstralen kwamen naar beneden. ( Het lijkt wel een religieuze tekst ). Maar indrukwekkend was het wel. Al mijn  foto's van de kathedraal van Vinkeveen zijn van de andere kant genomen. Uit polder Demmerik. De kerk staat dan ook net andersom. Nu vanuit de richting Nessersluis. Dit is polder Groot Mijdrecht Noord. Ook het torentje van de Hervormde kerk staat erop. Bouwstijl Amsterdamse school, maar dat is hier moeilijk te zien. De bebouwing voor de kathedraal is langs het Waverpad. Naar rechts toe ga je  Waverveen in. Het was donker weer. De meeuwen op de voorgrond kondigen de harde wind aan.

maandag 9 november 2015

Rondje Ronde Venen


't Werd weer eens tijd de Kolganzen  in de Ronde Venen te tellen. Rondje RV  dus. De laatste week zitten de Kollen niet meer in m'n  "achtertuin" aan de overkant van de Oosterlandweg,  maar trekken meer richting Molenland. Aan beide zijden. Vandaag aan de Noordkant. Hierover straks meer. Langs de Poelweg plm. 500, plus wat Grauwe. Aan de overkant van de Hoofdweg ruim 4000, waarvan er 2000 overbleven nadat een boer op een fiets al zwaaiend de andere helft had weggejaagd. Misschien gaat hij nog een keer maaien, het gras is lang genoeg. Kijk maar op de foto. Langs de Proostdijerdwarsweg een enkel plukje in de verte. In de Eerste Bedijking zat niks . Langs de Botsholse Dwarsweg ook niks, behalve direct achter de leegstaande school bij het kruispunt. Een groep van 1000. Als er nog leerlingen waren geweest,  dan had de meester een lesje kunnen geven over trekvogels . Ze zouden bovenstaande ganzen zo hebben gezien. Halsring 1CVzwart hadden ze met het blote oog kunnen aflezen.  Maar helaas, er zijn geen leerlingen meer. Eeuwig zonde.
Op de foto van de gehalsringde Kolgans zie je de 1 en heel vaag de bovenkanten van de C en de V. Is ook in Rusland ten Noordoosten van Moskou geringd. Net als 1TLzwart uit het logje van 27 oktober. Deze Kol is vooral in Duitsland geweest en een enkele keer in Friesland, nu voor het eerst wat zuidelijker. ( Voor de liefhebbers: sluitertijd 1/50, f 6,3, ISO 100 en brandpuntsafstand 465 mm. Op een pitzak in het raam van de auto, had geen geduld om vanaf het statief te nemen. Dat is te zien).
In de Ronde Hoep 2500, alleen de voorste ganzen kon ik aflezen, maar er waren geen halsringen af te lezen. In Demmerik ver weg richting Bosdijk ruim 3000 Kollen.
Langs de Gagelweg was het leeg, in de Bovenlanden kleine plukjes ( totaal 300). Langs Molenland zoals gezegd ruim 1500. Ook een klein groepje Brandganzen. Even later vlogen die keffend, als een hondje, over.
In totaal dus  bijna 13.000 Kolganzen. Het aantal neemt weer wat toe.

vrijdag 6 november 2015

Warm weer


Hoewel morgen de zon zich niet veel zal laten zien is de temperatuur abnormaal hoog. Ruim 7° C. boven de normale gemiddelde temperatuur van 11° C. Deze "hittegolf"wordt veroorzaakt door warme lucht die uit Afrika afkomstig is. Dus geniet ervan.

Goed weekeinde.




















Bladval in Amsterdamse Bos.

donderdag 5 november 2015

Aangepast menu


De hoeveelheid insecten neemt drastisch af in herfst en winter, zodat de insectenetende vogels, die hier blijven, moeten overgaan op ander voedsel. De mezen bijvoorbeeld hangen aan de vetbollen en komen af op voerplanken en pindakaaspotten ( Wat een uitvinding !). Zolang er nog zaden aan de planten zitten worden die genuttigd, zoals hier het Pimpelmeesje. De overgang van insecten naar zaden heeft konsekwenties voor het maag- darmstelsel. Insecten verteren snel, plantaardig materiaal  doet er, vanwege de celwanden,  veel langer over. Daartoe wordt de maagwand dikker door spiervorming. De zaden worden gemalen met behulp van kleine steentjes die de mezen schijnen in te nemen, zoals bij Houtduiven.
Deze foto nam ik gisterochtend bij het parkeerplaatsje aan het eind van de Botsholsedwarsweg. Overigens was de Grote Wije helemaal leeg. Geen vogel te zien.

woensdag 4 november 2015

Waverhoek


De Waverhoek vanmorgen. Veel Grauwe Ganzen, Kieviten, veel Wintertalingen met de mooie bruine kopjes en de groene wangen, veel Smienten, wat minder Watersnippen, die verborgen in de begroeiing zaten, Wilde Eenden,  en een enkele Slobeend. Waar het me vooral om ging waren de Baardmannen, die de laatste dagen regelmatig worden waargenomen. Dit was een wenssoort voor me, 't werd wel eens tijd om die te scoren. 'k Ga nog soortenjagen op m'n ouwe dag ! Ik had een paar keer op waarneming.nl gekeken waar ze zo ongeveer zaten en liep dus die kant op. Het geluid had ik een keer beluisterd op de website van Vogelbescherming, maar ik herinnerde me niet veel. Onderweg een Roodborsttapuit in de toppen van het riet. Een stuk verderop , al behoorljk in de richting van Botshol, een typisch geluidje: " Dat is het". Toen maar kijken en wachten, ik liep eens het riet in en in een flits zag ik een Baardman verder vliegen. Nauwelijks herkenbaar. Er waren meer. Een moment, slechts enkele seconden, zag ik een complete vogel.  Een plaatje. Een foto mislukte, want er vlogen drie naar een ander stuk riet. Hier geen vogel meer gehoord en gezien. Maar ik had een Baardman. Nieuwe soort.
Gister een versneld rondje Ronde Venen gedaan. Weinig Kolganzen, maximaal 5000. De meeste groepen te ver weg om af te lezen. Andere zaten in de richting van de zon en die wel goed zaten , bijvoorbeeld bij de hoge Waverdijk, zodat je er bovenop kon kijken, hadden geen halsringen. Er zijn toch echt minder halsringen. Ik heb besloten om maar één keer in de week naar halsringen te kijken en de andere ochtenden gewoon te vogelen zoals vanochtend.

dinsdag 3 november 2015

Tuinslakje



Als een luciferskop zo klein. Ik veronderstel dat dit slakje, van de huisjesslakfamilie ( Cerea) dit jaar geboren is. Het is een tuinslak, de Gewone of de Witgerande, die als eitje op de grond onder bladeren e.d. gelegd wordt. Een pasgeboren slakje lijkt al behoorlijk op een oudere slak, d.w.z. hij heeft al een piepklein huisje. De eerste aanleg daarvoor wordt al in het ei gevormd. Na een paar jaar van groei en ontwikkeling zijn ze geslachtsrijp. Dit slakje bevond zich op een hoogte van ongeveer 1,5 meter in een Hazelaarstruik. Met alle zijtakken die beklommen moesten worden zal het kleintje plm. 2 meter hebben afgelegd.
Ook dit slakje zal zich straks klaar moeten maken voor de winter. Daartoe wordt de opening afgesloten met een kalkschaaltje, het epifragma. Verder ontstaat bij vorst in het bloed een soort antivries waardoor de slak niet bevriest. Vaak vind je ze in groepen bij elkaar overwinterend onder een stuk hout of stronk . Gezellig.

maandag 2 november 2015

Druppels.

Overal druppels door de mist. Alles is nat. Mist wordt gevormd door afkoeling van erg vochtige lucht tot onder het dauwpunt. Dit is de temperatuur waarbij condensatie van dampvormige watermoleculen plaatsvindt. Koude lucht kan minder waterdamp dan warme lucht bevatten en en raakt bij voldoende afkoeling verzadigd met waterdamp ( 100% luchtvochigheid). Buiten gebeurt dat in de vorm van dauw. Als het dauwpunt onder het vriespunt ligt ontstaat rijp. Er ontstaan dan prachtig witte landschappen na een nacht mist. Ook wolken en condensstrepen ontstaan door condensatie van waterdamp. Bij een vliegtuig op grote hoogte condenseert de damp aan de roetdeeltjes in de uitlaatgassen. Op de weerradar zie je wel eens strepen boven Nederland die allemaal van of naar  Schiphol lopen. Oppervlaktewater is ook een belangrijke oorzaak van mist: ik heb meermalen de polders van het Groene Hart zien vollopen met mist vanuit de vele plassen en vaarten. Een polder als een badkuip gevuld met mist.
Druppels ontstaan doordat de aantrekkingskracht tussen de watermoleculen groter is als die met andere stoffen. In de eerste lessen van Natuurkunde op de middelbare school werd dat cohesie genoemd.
Op de foto het hart van een viooltje.

zaterdag 31 oktober 2015

IJsvogel en Houtsnip

Ik probeer het weekend m'n weblog met rust te laten, zodat de boog even kan ontspannen. Doordeweeks ben ik elke dag gemiddeld enkele uren bezig een logje te produceren. Veel tijd gaat zitten in literatuurstudie.En dan moeten er ook nog geschikte foto's zijn of genomen worden. Dus vandaag zou ik vrij zijn, ware het niet dat enkele vogels roet in het eten gooiden. Nou, van mij mag dat vaker gebeuren: vanmorgen was ik bezig op de slaapkamer aan de tuinkant toen ik door de Lijsterbes heen een blauwe flits zag neerstrijken op de schutting. Wat is dat? Een IJsvogel? Goed kijken en ja warempel, een pracht beest. Ik kreeg geen tijd om de telelens te pakken, hij verdween naar de achterburen die een vijver hebben. Even later zag ik 'm de polder in vliegen.
De foto is van een collega, welke collega weet ik niet meer.
Toen om een uur of elf een telefoontje van één mijner zonen: er was een grote bruine vogel tegen het achterraam gevlogen en die zat nu op apegapen op de tegels. Had een lange snavel. "Hij zal wel doodgaan, zo ziet 'ie er uit". Hij was ongeveer zo groot als een duif. Ik kreeg al snel in de gaten dat het waarschijnlijk om een Houtsnip ging. "Kun je ven een foto nemen en doormailen"? Het was inderdaad een Houtsnip. Wat doet die in een stadstuin? Helemaal omsloten door bebouwing. Doortrek. Zelf heb ik ook wel eens een Houtsnip in de tuin gehad, maar hier staan toch minder grote huizen. Na enige huishoudelijke werkzaamheden afgerond te hebben ben ik gaan kijken. Gelukkig vloog de pechvogel net weg.

vrijdag 30 oktober 2015

Bijzon



Zo net om 16.00 uur een bijzon: het is de wat regenboogachtige vlek links.  De lichte grote vlek rechts is de zon, Ongeveer in het midden loopt een condensstreep. De andere bijzon, het zijn er altijd  twee, stond achter een rij huizen en kon ik niet op de plaat krijgen. Maar de tweede staat altijd gespiegeld aan de andere kant van de zon.
Een bijzon is een natuurlijk optisch verschijnsel dat bij lage temperaturen en bepaalde soorten bewolking ontstaat. Het is de weerkaatsing van zonlicht door ijskristallen in de wolken, waarbij dezelfde breking optreedt als bij een regenboog.

Schimmel op Knotwilg.


Men heeft in een onderzoek ooit ruim 100 plantensoorten aangetroffen in de kop van een Knotwilg. Die planten komen dan vooral af op de humus, die ontstaat in de knot van de boom. Paddenstoelen komen meestal, zoals hier, rechtstreeks uit het hout. Het mycelium, de eigenlijke paddenstoelplant, zit in het hout dat dood of levend is. Op levend hout noemen we het een parasiet, uiteindelijk gaat parasitisme  ten koste van de "gezondheid" van de boom. Op dood hout noemen we het een saprofiet. Het dode hout wordt afgebroken. De schimmel  ( paddenstoel) op de foto kan op beide zitten, het kernhout van de Knotwilg is dood. Sommige stammen van Knotwilgen zijn helemaal uitgehold, er kan een kind in staan. Het leven speelt zich af direct onder de schors. Op een gegeven ogenblik wordt de stam te zwaar, ook al is er geknot, en stort de boom  in.

Goed weekeinde en geniet van de nazomerzon.

donderdag 29 oktober 2015

Nog volop Lijsterbessen.


Een Lijsterbes op Bosdijk droeg nog volop vrucht. Worden hier niet gegeten, blijkbaar. Bij onze Lijsterbes is het alweer een maand geleden dat vooral Spreeuwen zich op de Lijsterbes stortten en te goed deden aan de fel gekleurde bessen. Op Bosdijk  niet, dus. Zijn hier geen Spreeuwen? In ieder geval niet die wolken die we in de bebouwde kom kunnen zien vliegen. Ik merk wel vaker dat vogels houden van gezelligheid en de mensen opzoeken.  Ik heb vroeger  een paar jaar zwanen geteld voor het SOVON. De meeste zwanen waren te vinden in de buurt van de boerderijen en woningen in de polder. Merels waren vroeger typische bosvogels. Nu een tuinvogel. Allemaal cultuurvolgers.

woensdag 28 oktober 2015

Gepakt.


Maar weer eens een Grote Zilverreiger. Ik krijg niet vaak zo'n kans om in mijn mobiele schuilhut zo dichtbij te komen. Ik had langs de Middenweg de groep Kolganzen op halsringen gescand en ging weer verder. Ik reed op het weggetje terug en hij stond er nog steeds . Er zat een grote wilg tussen, dus hij zag me niet goed aankomen. Het is bijna altijd zo dat als je stopt om een foto te nemen de reiger 'm smeert. Vreemd volk, moeten ze niks van hebben. Deze bleef staan, tot mijn verbazing. Langzaam rijdend de camera met telelens gepakt , raampje open en gestopt. De reiger zag een visje of een kikker, dat zag je aan de geconcentreerde blik en houding en stond te popelen om toe te slaan. Maar de a.s. prooi zwom verder, de reiger er rustig wadend achteraan. En ik maar foto's nemen. De telelens op de achteruitkijkspiegel als statief. Snelle sluitertijd (1/250 sec.) om bewegingsonscherpte te voorkomen. Aardig gelukt, dacht ik.

Toen sloeg de reiger toe, met een razendsnelle beweging greep 'ie de vis ( het was een visje, ik denk een voorntje) en met een paar bewegingen van de snavel werd de vis in de juiste richting gelegd en werd doorgeslikt. Ik was er net op tijd bij.

dinsdag 27 oktober 2015

Rondje Ronde Venen

Vanochtend weer eens een rondje Ronde Venen. Ik was vooral nieuwsgierig hoeveel Kolganzen er zo langzamerhand hier verblijven. Ik ben niet begonnen in m'n "achtertuin", maar goed ook. Ik was niet aan de andere polders toegekomen, zoveel zaten er hier langs de Hoofdweg en Molenland.
Langs de Veldweg (Waverveen) en de Proostdijerdwarsweg zat niks, hier en daar een verdwaald plukje. Ik werp dan altijd even een blik in polder Eerste Bedijking, richting Uithoorn. Met de kijker zag ik in de verte tegenover de hondenschool langs de Middenweg allemaal ganzen. Kollen bleek dichterbij. Ruim 3000. De eerste halsringen had ik al snel te pakken: echtpaar LT3 en LT4zwart zaten achteraan. Verderop zat SUTzwart. Verder daar geen halsringen. Het lijkt wel of er minder ganzen met halsringen rondvliegen, maar dat gevoel heb ik elk jaar aan het begin van het seizoen.

In polder De Ronde Hoep zaten ver weg in het midden plm. 1000. Te ver weg  om ringen te zien. In de Waverhoek alleen maar Grauwe. Over de Enschedeweg, bij de begraafplaats zitten ook nog wel eens ganzen,  naar Demmerik. Alles in volle rust . Meestal komen ze hier later in het seizoen. Langs de Gagelweg een kleine groep, maar recht tegen de zon in. In de Bovenlanden veel Grauwe en de bekende groep Grote Canadezen. Het blijkt dat we de kers op de taart voor het laatst bewaard hebben, ik zei het al: tussen Molenland en de manege aan het eind van de Hoofdweg rond de 2000. Twee halsringen kunnen ontdekken: 1TLzwart en GE7zwart. Als ik naar huis ga zitten er in bijna m'n achtertuin nog een keer 800 Kolganzen. Een ruige schatting is dus ongeveer 8000, inclusief de kleine groepjes onderweg.

  • LT3 en LT4zwart, geringd op 12-11-2014, Eemnes. vorige winter alleen maar in Duitsland, Polen en Litauwen afgelezen. Nu voor het eerst hier.
  • SUTzwart, geringd 30-12-2004. Al een oude dus. Alleen in de winter van 2009/2010 hier meermalen afgelezen. Verder in heel het land.
  • 1TLzwart, geringd op 8-5-2015 in Kologriv, Kostroma, Rusland. ( Noord-oost Moskou) op weg naar de broedgebieden.
  • GE7, eergister ook al afgelezen, zat nu langs Molenland.
  • In het weekend nog afgelezen R27lichtgroen, geringd in Maren-Kessel op 2-1-2014. Vooral verblijf in Noord-Holland en Utrecht. GE7zwart, geringd op 28-11-2013 in Scharsterland, Friesland. Weer een voorbeeld van plaatstrouw.

maandag 26 oktober 2015

Rode steeltjes.


Vandaag maar weer eens in ons bos gewandeld: Bosdijk. Het echte bos, als het Amsterdamse Bos en/of Lage Vuurse, is voor een middag wat te ver, vinden we. Je zit bijna langer in de auto dan dat je wandelt. Bovendien vinden we op Bosdijk altijd wel  wat om ons  over te verbazen. De Knotpopulieren staan er daar niet al te goed bij, of zijn voor een deel zelfs afgestorven. Met name langs het noordelijkste deel van het wandel- en fietspad is het armoe. De stoere Knotwilgen zijn dan een verademing. Majestueuze bomen. Is het een gevolg van te weinig beheer? Slechte grond?
De Knotpopulieren waren kalende. De bovenste bladeren waren nog wat groen, de lagere bladeren waren verschrompeld ( zie foto) . Grappig waren de roodgekleurde steeltjes. Eerste krijgen de bladeren een herfstkleur door het afsterven van de cellen, zodat de stoffen van het bladgroen zich met elkaar kunnen vermengen, alvorens ze afgevoerd worden naar de stam. Dan pas sterft het steeltje af en gebeurt hetzelfde als eerder  in het blad. Zijn alle waardevolle stoffen opgeborgen in de stam dan groeit er tussen de steel en de stam een kurklaagje,  waar het blad kan losbreken van de stam of de  tak.
De nieuwe okselknop voor volgend jaar zit er al.

vrijdag 23 oktober 2015

Raamvoerbol

Onlangs werden we op een verjaardag verblijd met iets wat we nog nooit hadden gezien. Uitleg was nodig. Het is een plastic doorzichtige bol , open aan beide kanten met daaruit uitstekend een zitplankje van ijzer. Als je er voer in doet en je plakt 'm door middel van de zuignap op het raam, dan  komen de vogeltjes op het voer af en kun jij achter de ramen genieten van de tuinvogels, zoals in dit geval een een Pimpelmees. Deze Pimpel, ik denk  dezelfde , is uit op een broodkorst die we erin gedaan hebben. Hij doet een haal en probeert de korst mee te krijgen. Vaak mislukt het of valt de korst uit z'n snavel. Koolmezen komen voor de zaden, zoals ze altijd zaden proberen te bemachtigen. Een snelle greep met de snavel en foetsie. In een boom wordt het zaad genuttigd. Andere soorten hebben we nog niet bij de bol gehad.
De wintergasten zijn zo langzamerhand teruggekeerd: de Huismussen foerageren weer als groepje, een enkele Heggenmus, meerdere Vinken en twee Roodborsten. Ik heb het riedeltje 's morgens vroeg nog niet gehoord. Komt vast en zeker. De laatste dagen ook veel Putters en een enkele Groenling.